Урок 11

ПРЕДЛОГИ PRZYIMKI

В польском языке предлоги употребляются с падежами:

С родительным падежом:

Do в Natura ciągnie wilka do lasu.

Od от, с Biblioteka jest otwarta od ósmej.

Dla для Mam dla ciebie ciekawą książkę.

Bez без Bez pracy nie ma kołaczy.

Koło около Przystanek jest koło mojego domu.

Dokoła вокруг Dokoła domu rosną drzewa.

Obok рядом с Оni mieszkają obok nas.

Według по Według mnie on nie ma racji.

Prócz кроме Wszyscy przyszli prócz ciebie.

U у Piąte koło u wozu.

Wśród среди Wśród nocnej ciszy ani dzwięka...

Spośród среди кого Kto spośród nas zna język włoski?

Znad из-за Znad lasu ukazał się samolot.

Zza из-за Ktoś wyszedł zza rogu.

Spod из-под Spod szafy wylazł kot.

Spoza из-за Kto wygląda spoza ciebie?

Sprzed в течение Nie mógł zapomnieć tego sprzed lat.

С дательным падежом:

Przeciwko вопреки Nie mam nic przeciwko temu.

Wbrew наперекор Wbrew jego słowam wstał.

Dzięki благодаря Dzięki pomocy kolegów to zrobiłem.

Ku, k к Idę k tobię.

С винительным падежом:

Przez в течение Przez całą drogę rozmawialiśmy.

из-за Przez ciebie spóźniliśmy do teatru.

через Tu nie wolno przechodzić przez ulicę.

кем, чем Mickiewicz został przez włazde wysłany z Litwy.

на Pomnóż pięć przez szesnaście.

по Rozmawiałem z nią przez telefon.

Poprzez сквозь Pytał mnie poprzez uśmiech ironii.

С предложным падежом:

Przy на Otrzymaliśmy mieszkanie przy ulicy Jasnej.

за Usiedliśmy przy stoliku.

Предлоги, сочетающиеся с двумя падежами:

С родительным падежом и с дательным падежом:

Naprzeciw напротив Mamy miejsca naprzeciwko okna.

навстречу Idziemy naprzeciw słońcu.

С родительным падежом и с винительным падежом:

Mimo, pomimo кроме Mimo wszystko nie zgadzam się z tobą.

несмотря на Pomimo deszczu poszliśmy tam.

С винительным падежом и с творительным:

Między между Nie kładź palca między drzwi.

между Między oknami stoi biurko.

Pod под Pojadę na lato pod Warszawę.

Kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada.

Przed перед Przed dom zajechało auto.

Pracowałem przed egzaminem.

Nad на Czy pojedziesz nad Wisłę?

Byliśmy nad morzem.

Ponad над Samolot wzniósł się ponad las.

Samolot przeleciał ponad lasem.

С винительным и предложным падежами:

W в W sercu jest tylko żal.

от Lipski podziękował w imieniu klasy.

Na на Trafiła kosa na kamień.

в Zna się na tym, jak koza na pieprzu.

O о Nie rozumiem o co chodzi.

O wilku mowa, a wilk tu.

Po за Idę po książkę.

после Po wykładach pójdę do biblioteki.

по Poznać głupiego po śmiechu.

Предлог za употребляется с тремя падежами - с родительным, винительным и творительным:

Za при Było to za króla Zgmunta.

в Wziąć nogi za pas.

из Robić z igły widły.

с Nie widzieliśmy się z rok czasu.

через Za dwie godziny pojdę do kina.

Ćwiczenia:

1. Поставьте существительные в скобках с нужными предлогами. Рroszę użyć rzeczowników w nawiasach z potzrebnymi przyimkami.

a)

Rozegrał się przed (dziewczyny) groźny dramat burzy. Mieszkiałem nad (uroczysty Niemen). Plastyk ludowy mówil o ( codzienna praca). Miał ogromną miłość do ( swój kraj). Swój pierwszy sukces w (biegi) Adam osiągnął w (klasa piąta). Często jeździ na (narty). Dym walił z (ogromny komin). Marta spojrzała w (góra), ale dla ( Marek) to już nie miało znaczenia. Kiedy bieda w (dom) zawita, o (człowiek) nikt nie pyta. Klasa otrzymała nagrodę za (zbiór) złomu, a za (pieniądze), które otrzymała za (makulatura), pojedzie na (wycieczka) do (Grodno). Odnosimy się z (szacunek) do (każdy). Zaimki odmieniają się przez (przypadki) w (liczba pojedyńcza). Pójdę wieczorem k ( Waldek), bo często gram z (jego ojciec i siostra) w szachy. Pojedziemy jutro do (mój stary znajomy). W klasie mówią o (nowe nauczycielki). Poszliśmy z (nauczycielka) do (pobliski las). W (powrotna droga) śpiewałyśmy. Ojciec powiedział, że za (drzewa) ktoś płacze. Książka była napisana przez (moja matka). Czy gracie w (orkiestr)? Ziemia obraca dookoła ( swoja osa). Chcę wstąpić do (szkoła zawodowa). Pod (buki) siedzi grupa dzieci.W (porównanie) z (brudny wiatr) miasta powierze wsi jest czyste. Wśród (nocna cisza) ktoś śpiewa. Pracujemy od (wschód) słońca. Z (lipy) spadają z (szelest) krople deszczu. Ludzie mówią o (swoje sprawy i dzieci). Uczony wystąpił na (narada międzynarodowa) z (ciekawy referat).) Mam doświadczenie z (fizyka). Według (prawo) nie mam nic.

b) Wyrastają z (młodzi ludzie) specialiści dla (wieś i miasto). Każda książka ma swoje miejsce w (szafy) i na (półki). Na (miejsce) można przeczytać ciekawy artykół. Wezmę ze sobą kilka książek do (czytanie). Drzewa jak by odskoczyły od (gęsty las) i wybiegli na (jego skraj) rozejrzeć się po (świat). Wiktor siedzi przy (biurko). W (to nowe czasopismo) jest artykuł o (życie) (zwierzęta). Szybko jem (kanapka) z (kiełbasa). Mamy mieszkanie na (druge piętro). Ubieramy się odpowiednio do (okoliczność). Na (przyjęcie) spośród ( zaproszone osoby) jedynie ja był tak ubrany. Kobieta powinna ubrać się w (długa suknia). Do (mąż) w (smoking) pasuje żona w (krótka sukienka). Nigdy nie palimy przed (spożycie dania miąsnego). Zaczęło się skakanie z (radość) po (otrzymanie) w (prezent) nowej zabawki. Na (początek) lat 60-ch byłam w Warszawie. Czy można palić w (czas tańca)? Kwiaty wysłał za (pośrednictwo) kwiaciarni.

2. Вставьте нужные предлоги: Proszę wstawić potrzebne przyimki:

Wiecorem pójdę.................... teatru. Ten sklep znajduje się ............... wydziałem. Mieszka ..................... szpitalu. Siedzi .................. jabłonią.

Janek idzie .................. ulicę. Kto siedzi ................. Marka? Chodzi ..................... budynku i nie może znaleźć wejście. Chdzi ........... okna.................. stołu. Położył się ................. łóżka. Miszę iść .............. lekarza. Calą godzinę chodzi ................wodzie. Idę ........... dziewczynami ......... kina. Będę ............. domu ............. trzy godziny. Napisał to ................ południem. Kino zaczyna się ............... dziewiątej. ............ nocy nigdzie nie pójdę. Nie jest ............... miejscu, poszedł .......... gazetę. Zrobił to ................... matce. Ten prezent jest ............ babci. Kino zrobiono ................... powieści Manna. Będę czekać ........... sklepem .................. kiosku. Muszę jutro pójść .................. biblioteki. Nie mam nic ................ temu. ........... koncercie pójdziesz ................ kawiarni? Teatr jest ................ ulicy Narodowej. Chcę pojechać .......... morze. Musisz pójść .............. sklepu ................. chleb. Chłopiec ........... ciotką poszedł .................... ogrodu zoologicznego. Szafa stoi .............. łóżkiem i oknem. ................ pracy bołą matce oczy. Dziadek .......... swym życiu miał wiele przeżyć. ............. pokoju jest tylko jedno okno. ....................... domu jest malowniczy krajobraz. Jola orzymała .......... urodziny korale. Czy pojedziemy ................. wycieczkę .............. Zakopanego?

3. Напишите 10 предложений с предлогами: Proszę napisać 10 zdań z przyimkani:

dzięki, ponad, według, wbrew, przez, między, za, po, na, koło, naprzeciw

4. Proszę ukończyć zdania. Закончите предложения.

Często myślę o........................................ i ............................................

Chce kupić prezent dla.............................. i ........................................

Ktoś zawsze siedzi obok............................... i .....................................

Możemy spotkać się przed................................lub ................................

Dlaczego mówisz o...........................................................................

Latem pojedziemy nad.............................. lub ..................................

Rodzina teraz odpoczywa w................................................................

4. Соедините предлоги w, z, na, do, od, po, koło сo словами: Proszę połączyć przyimki w, z, na, do, od, po, koło z słowami: Wzór: W szawie, u szafy, na szafie, do szafy, od szafy, po szafie, koło szafy

Kubek, pudełko, książka, okno, pole, podłoga

6. Впишите предлоги: Proszę wpisać przyimki:

Idę ............ kiosku .......... gazetę. Otrzymałem książki .............. tatusia. ............... teczce ucznia powinien być poruądek. Lis uciekł ........ nory. ................. szkole lepimy przedmioty ............... plasteliny. Układamy książki ........... półce. ................ domu jest ogródek. Byłam ............ siostry ......... wieczora. Jurek pokaleczył sobie nogę ............. szkło ............ rozbitej butelki. Przyszła ....... nas wiosna. Miałam rano .......... śniadanie chleb ............ masłem. ............. lekcjach pójdę .............. przyjaciółce. Moja siostra zawsze śpiewa ....... śniadaniem.

7. Напишите несколько выражений по примеру: Proszę napisać po kilka wyrazow według wzoru:

Od siostry, od rana, od ściany................................................................

Po lekcji, po obiedzie, ..........................................................................

Koło drogi, koło sklepu,......................................................................

Na śniadanie, na stół, .........................................................................

Z drzewa, z dachu, ..............................................................................

Nad łóżkiem, nad stołem, ....................................................................

Przez ulicę, przez noc, ........................................................................