Урок 18 наречия przysłówki образование качественных наречий

От основ прилагательных образуются качественные наречия, оканчивающиеся на –о и на –е. Образование наречий отличается от русского словообразования.

От прилагательных с твердой основой ( но не от мягких основ) оброазуется большое количество наречий с суффиксом –е. Chętnie, samotnie, swobodnie

Чаще всего окончание –е употребляется, когда имеется определяющий глагол: chetnie pójdę, samotnie siedzi w parku,

Если происходит констатация факта, то чаще всего употребляется окончание –о: pochmurno, mokro, zimno

Окончание –о всегда бывает после мягких согласных c, l, ż, букв k, g, и сочетаний cz, dz, rz, sz, ch: dużo, krótko, poprzednie

Иногда может быть две формы наречия, которые различаются по смыслу, с окончаниями -e и –o: smutny – smutnie - smutno

Taм, где речь идёт об обстоятельствах или атмосферных, душевных и других состояниях, предпочтительнее форма на –o:

wysoki – wysoce – wysoko Lekki – lekce - lekko

głupi – głupie - głupio Ciężky– ciężce - ciężko

Jasny - jasnie - jasno

Сравните:

Gwiazda jest wysoko. To wysoce wykształcony pan.

Było nam smutno. Dlaczego mówisz tak smutnie?

Наречия делятся на три группы:

1. Наречия, отвечающие на вопрос „jak?”- ładnie, wygodnie, cicho, dobrze, pięknie

2. Наречия, обозначающие место и отвечающие на вопрос „gdzie?”, skąd? dokąd?” – dalekio, wysoko, blisko, tu

3. Наречия, обозначающие время и отвечающие на вопрос „kiedy? – rano, późno, dziś, wieczorem, jutro

4. наречия степени и меры, oтвечающие на вопросы „jak bardzo? Ile? – mało, trochę, szczególnie

Наречия образуются от разных частей речи:

а) от прилагательных ( при помощи суффиксов –о, -е):

cichy – cicho, wierny – wiernie, dovry – dobrze

б) от прилагательных с помощью ов:

Po polsku, po francusku, po niemiecku, po warszawsku

(в этих наречиях прилагательное всегда будет иметь окончание –u),

а также: na gorąco, za blisko,

в) от числительных: простые наречия: dwojako,

наречия составные: po pierwsze, po trzecie

г) от существительных: простые наречия: rankiem, wieczorem, galopem

наречия составные: po połowie, z tyłu

д) наречия могут состоять из нескольких частей речи: wtenczas (w –

  предлог, ten – местоимение, czas – существительное), natychmiast

Ćwiczenia:

1. Proszę napisać słowa z nawiasów w zdaniach. Напишите слова из скобок в предложениях:

Dziś jest (zimny i pochmurny). Chętny) pojadę w lecie nad morze. Poznam

Go (osobisty). (Przyjemny) spędzam czas. Jutro będzie (gorący i słoneczny). Paweł (dobry) mówi po rosyjsku, a Agnieszka (zły) mówi po (angielski).

2. Proszę przepisać przysłówki, napisać pytania, na które odpowiadają.

Выпишите наречия, напишите вопросы, на которые они отвечают:

Dzisiaj wstaliśmy bardzo wcześnie. Najpierw po ciemku sporządkowaliśmy pościel, następnie cicho zjadliśmy śniadanie, wzięliśmy ze sobą nieco prowiantu i szybko pobiegliśmy na umówione miejsce. Trochę spóźniliśmy się, już na nas czekano. Właśnie świtało. Daleko na horyzoncie widniał las. Wysoko w chmurach świergotały skowronki. Dołem leniwie płynęła rzeka. Wszędzie pełno było dźwięków budzącego się dnia.

3. Proszę połączyć czasowniki z przysłówkami. Соедините глаголы с наречиями:

Zgodzić się, pracować, jeść, gromadić, wypić, usmażyć, zareagować, powiedzieć, iść, starać się

(szybko, pośpiesznie, błyskawicznie, usilnie, dziś, cierpliwie, smacznie,

wysoko, leniwie, cicho)

4. Od następnych przymiotników proszę utworzyć za pomocą przyimków przysłówki złożone. От следующих прилагательных образуйте при помощи предлогов составные наречия:

z: zimny, rzadki, angielski, bliski, cichy ............................................................

za: mały, drogi, zimny, duży...............................................................................

na: prawy, gorący, wesoły, lewy.........................................................................

po: rosyjski, dawny, nowy, prosty....................................................................

5. Proszę utworzyć przysłówki. Образуйте наречия:

śmiały, łatwy, mądry, niski, zgrabny, zielony, wąski, słodki,

6. Proszę ułożyć zdania z przysłówkami: Составьте предложения   с

наречиями:

nazajutrz, dotychczas, natychmiast, dwukrotnie, wszechstronnie, dobrowolnie,

7. Proszę wstawić przysłówki z nawiasów. Вставьте наречия из скобок:

Jurek zdenerwowany ............. oczekuje powrotu ojca. ................powodziło mu się w szkole, nauczyciele ocenili jego odpowiedzi ................ . ............ zadźwięczał dzwonek - Jurek idzie do drzwi, otwiera i .................... patrzy na ojca. Ale ojciec ..................... spogląda na syna. Jurkowi .......... poprawia się humor.

(niepewnie, niecierpliwie, wesoło, znienacka, dobrze, róźnie, krótko róźnie)